Τοποθέτηση της Πρωτοβουλίας για σύγχρονο κομμουνιστικό πρόγραμμα και κόμμα
Μετά τις εκλογές… Νέα καθήκοντα, νέες προκλήσεις
Συνεδρίασε στις αρχές Ιουλίου η πανελλαδική Γραμματεία της Πρωτοβουλίας για να συζητήσει τις πολιτικές εξελίξεις που διαμορφώνονται στη βάση των πρόσφατων εκλογικών αποτελεσμάτων. Στη βάση αυτή, η γραμματεία συζήτησε επίσης για τα νέα καθήκοντα που προκύπτουν και τις άμεσες επόμενες παρεμβάσεις της Πρωτοβουλίας στο νέο σκηνικό. Παρακάτω η τοποθέτηση της γραμματείας:
1. Ο πολιτικός συσχετισμός που προέκυψε από τις εκλογές του Ιουνίου, είναι αναμφίβολα αρνητικός για τα εργατικά και λαϊκά συμφέροντα. Θα γίνει συντονισμένη προσπάθεια αξιοποίησης των εκλογικών αποτελεσμάτων για την επιθετική προώθηση των αντεργατικών πολιτικών κυβέρνησης ΝΔ– ΝΑΤΟ – ΕΕ – κεφαλαίου. Κομβικό ρόλο σε αυτή την προσπάθεια παίζει η συναινετική στάση των κομμάτων της αστικής διαχείρισης. Η μεγάλη σύγκλιση και συμφωνία στις βασικές πολιτικές θέσεις μεταξύ ΝΔ – ΣΥΡΙΖΑ – ΠΑΣΟΚ, αναδεικνύει τη ΝΔ ως αυθεντικό εκφραστή της αστικής πολιτικής που ηγεμονεύει στη φάση αυτή.
2. Στο πολιτικό και εκλογικό αποτέλεσμα εκφράζεται ο ταξικός συσχετισμός δυνάμεων, που τα τελευταία χρόνια αλλάζει αρνητικά για τον κόσμο της δουλειάς:
– Μεγάλα κομμάτια εργαζομένων του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα εργάζονται σε συνθήκες άγριας εκμετάλλευσης, εργοδοτικής τρομοκρατίας, έλλειψης συλλογικότητας.
– Η επιβολή -όλο και περισσότερο- των ελαστικών εργασιακών σχέσεων εντείνει τις σχέσεις εξάρτησης τμημάτων της εργατικής τάξης από τους εργοδοτικούς και κυβερνητικούς μηχανισμούς, ενώ μεγάλα κομμάτια της τάξης (μετανάστες) δεν έχουν ουσιαστικά πολιτικά δικαιώματα.
– Η σταδιακή κατάργηση «οριζόντιων» δημόσιων πολιτικών διασφάλισης βασικών δικαιωμάτων, διευκολύνει την ανάπτυξη μηχανισμών ελέγχου, ειδικά από μεριάς του εκάστοτε κυβερνητικού κόμματος με δήθεν «παροχές» ανά περίσταση, με αποτέλεσμα τα «ψίχουλα» της κυβέρνησης ΝΔ να λειτουργούν «κατευναστικά» για τμήματα των λαϊκών στρωμάτων.
– Στο φόντο της ανοιχτής πλέον αστικής μετάλλαξης του ΣΥΡΙΖΑ και του εκφυλισμού από μεριάς του της έννοιας της αριστεράς και της ρήξης, κυριαρχούν σε πολύ μεγάλο βαθμό οι «μειωμένες προσδοκίες», η έλλειψη πίστης ότι τα πράγματα μπορούν να αλλάξουν. Ενισχύονται έτσι οι τάσεις υποταγής, ατομικής «διαπραγμάτευσης» και στάσης, αναζήτησης μικρών «εφικτών» και αποσπασματικών «λύσεων» σε μεγάλα τμήματα της εργατικής τάξης και των πιο φτωχών λαϊκών στρωμάτων.
– Το διεθνές περιβάλλον, σε συνθήκες προώθησης των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων, έντασης των θανατηφόρων ανταγωνισμών και των πολέμων, αλλά και έλλειψης ορατής αντικαπιταλιστικής κομμουνιστικής εναλλακτικής, εκπέμπει αρνητικά μηνύματα που καθηλώνουν τις υπαρκτές τάσεις κοινωνικής και πολιτικής αντίστασης.
3. Κατά τη γνώμη μας η εκλογική νίκη της ΝΔ ως του πλέον «καθαρόαιμου» εκφραστή της αστικής πολιτικής, η συντριπτική ήττα του ΣΥΡΙΖΑ, η επικίνδυνη άνοδος της ακροδεξιάς, καθώς και τα αρνητικά εκλογικά αποτελέσματα για την αριστερά, πρέπει να συζητηθούν με ενιαίο τρόπο. Πρέπει να λαμβάνεται υπόψη ότι οι τάσεις αυτές δεν αφορούν μόνο την Ελλάδα ή αυτές τις εκλογές, αλλά έχουν διεθνή διάσταση και αφορούν μια ολόκληρη πολιτική εποχή στο φόντο της κρίσης/ανάπτυξης του ολοκληρωτικού καπιταλισμού της εποχής μας. Ιδιαίτερα βαρύνει στις συνειδήσεις ο πόλεμος και η απειλή γενίκευσης του, το ασταθές παγκόσμιο περιβάλλον των οξυμένων ανταγωνισμών, τα αλλεπάλληλα κρισιακά επεισόδια στην οικονομία και οι επιπτώσεις τους στην καθημερινότητα μιας αβεβαιότητας και μιας δυστοπίας για την κοινωνική πλειονότητα. Η απουσία ενός άλλου υποδείγματος, μιας άλλης αφήγησης, συνολικής και αντιπαραθετικής στα κυρίαρχα αστικά ιδεολογήματα, είναι εκκωφαντική.
4. Στο πεδίο της οικονομίας, που αποτελεί το υπόβαθρο για το σύνολο των κοινωνικών και πολιτικών σχέσεων, τα «κλασικά» συντηρητικά κόμματα (όπως η ΝΔ) έχουν ηγεμονία, γεγονός που προσδίδει χαρακτήρα «μονόδρομου» στην πολιτική τους πρόταση: ελεύθερη οικονομία, συντριβή της εργασίας με «διόρθωση αδικιών» μέσω προστασίας ευάλωτων, άρση περιβαλλοντικών φραγμών, προσέλκυση «επενδυτών», ένταξη στους υπερεθνικούς οργανισμούς τύπου ΕΕ και ΝΑΤΟ. Η ανοιχτή συνηγορία υπέρ αυτού του πλαισίου από δυνάμεις της αστικής σοσιαλδημοκρατίας (ΠΑΣΟΚ) και της διαχειριστικής αριστεράς (ΣΥΡΙΖΑ ή με διαφορετικούς όρους το ΜεΡΑ25), ενισχύει τελικά αυτές τις συντηρητικές δυνάμεις.
5. Οι ποικιλώνυμες δυνάμεις της ακροδεξιάς, αντιπροσωπεύουν μια περισσότερο αντιδραστική «ριζοσπαστικοποίηση» της «κλασικής» δεξιάς. Στο πεδίο του οικονομικού και πολιτικού υποδείγματος συγκλίνουν στις βασικές αντιλήψεις, αναπτύσσοντας μια ρητορική περί κράτους ισχυρότερου στην οικονομία και αυταρχικότερου στην πολιτική ζωή, «αντιπαγκοσμιοποίησης», εθνικής ανάπτυξης και κυριαρχίας. Παράλληλα, σε θέματα όπως πατρίδα, θρησκεία, οικογένεια, τάξη, πρόσφυγες και άλλα, όχι απλά συμπληρώνουν, αλλά συχνά «βάζουν την ατζέντα» στα κυρίαρχα αντιδραστικά, εθνικιστικά, ανορθολογικά και ρατσιστικά προτάγματα. Η κυβέρνηση της ΝΔ αλλά και τα κυρίαρχα ΜΜΕ, με την πολιτική ατζέντα και ρητορεία τους αναδείχθηκαν σε μεγάλο χορηγό της ακροδεξιάς.
6. Καθοριστικό στοιχείο αυτής της εκλογικής μάχης ήταν η εκκωφαντική κρίση του ΣΥΡΙΖΑ και συνολικά του ρεύματος της «φιλολαϊκής διαχείρισης του καπιταλισμού» και του «αριστερού κυβερνητισμού», που συμπαρέσυρε όπως ήταν φυσικό και το ΜΕΡΑ25, το οποίο προσπάθησε να επαναλάβει την πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ του 2015 με μια καρικατούρα «ρήξης». Η κρίση του ΣΥΡΙΖΑ και του ΜΕΡΑ25 είναι στρατηγική και ανεπίστρεπτη. Η ΝΔ επιδιώκει να αξιοποιήσει τη συντριπτική ήττα του ΣΥΡΙΖΑ για να «αποδείξει» πως κλείνουν οριστικά ερωτήματα περί ρήξης με το σύστημα και αλλαγής πορείας, αλλά και ότι πρέπει αναδρομικά πρωτοπόρες δυνάμεις του κινήματος και της πολιτικής πάλης να δηλώσουν «μετάνοια» και υποταγή στη «σταθερότητα». Ο ίδιος ο ΣΥΡΙΖΑ, με την θητεία του ως αντιπολίτευση, τον προεκλογικό πολιτικό του λόγο και τον τρόπο που ερμηνεύει τα αποτελέσματα, «δικαιώνει» αυτή τη ρητορική της ΝΔ, αναζητώντας τα εύσημα της υπεύθυνης αστικής δύναμης.
7. Το ΚΚΕ εμφάνισε ενίσχυση των δυνάμεών του. Εκλογική ενίσχυση που ωστόσο δεν κατόρθωσε ούτε μέσα στις δεδομένες συνθήκες κατάρρευσης του ρεφορμιστικού σχεδίου να αναπληρώσει τη χαμένη εκλογική δύναμη του 2012-2015. Στην προεκλογική συζήτηση πρόβαλε το σύνθημα της «αυτοδύναμης αντιπολίτευσης», ένα πρόγραμμα άμυνας-ανακούφισης, και την ανάγκη αντίστασης. Αρνήθηκε όμως να προβάλλει πολιτικούς στόχους ανατροπής, ενώ και στο κίνημα επιδιώκει κυρίως αγώνες διαμαρτυρίας χωρίς σχέδιο κλιμάκωσης και ρήξης με τα κεντρικά επίδικα της αστικής επίθεσης. Η συνολική του παρουσία περισσότερο παραπέμπει στην ανάγκη να ενισχυθεί το «αποκούμπι» μιας «υπαρκτής» κοινοβουλευτικής Αριστεράς, παρά σε μια δύναμη ανατροπής του συστήματος και των επιλογών του.
8. Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ έδωσε τις δύο εκλογικές μάχες προβάλλοντας την ανάγκη της ρήξης με το πλαίσιο της αντεργατικής, αντιδραστικής πολιτικής κεφαλαίου, ΕΕ και ΝΑΤΟ στην Ελλάδα, της αντικαπιταλιστικής ανατροπής και της ανάγκης για ισχυρή και ανεξάρτητη από την αστική πολιτική, επαναστατική αριστερά. Παρά την συσπείρωση αγωνιστών και αγωνιστριών και μια μικρή ενίσχυση στις εκλογές του Μαΐου, είχε αρνητικό αποτέλεσμα με σημαντική πτώση στις εκλογές του Ιουνίου, χωρίς να καταφέρει να πείσει το ευρύτερο δυναμικότων αγώνων, της ριζοσπαστικής αναζήτησης και της ευρύτερης κομμουνιστικής αριστεράς. Παράλληλα, αναδείχθηκαν μεταξύ των άλλων και οι αντιφάσεις της ίδιας της ΑΝΤΑΡΣΥΑ που δημιουργούν δυσκολίες στη μαζική αποδοχή ενός πολιτικού σχεδίου αντικαπιταλιστικής ανατροπής. Αρνητική είναι επίσης η τάση δορυφοροποίησης μιας σειράς δυνάμεων και οργανώσεων της «εκτός των τειχών» αριστεράς γύρο από νεορεφορμιστικά σχέδια και την κοινοβουλευτική αριστερά, στοιχείο που εκφράζει επίσης την υποχώρηση του χώρου της μαχόμενης αριστεράς.
Το ζητούμενο μιας ισχυρής αντικαπιταλιστικής κομμουνιστικής πολιτικής πρότασης και ενός πόλου που θα την εκφράζει μαζικά και μάχιμα είναι κομβικό για την αναγκαία επανεξόρμηση της εργατικής πολιτικής και των επαναστατικών ιδεών, ιδιαίτερα στη νέα πολιτική φάση στην οποία εισερχόμαστε μετά τις δύο πρόσφατες εκλογές. Οι δυνάμεις μας θα συμβάλλουν στη συζήτηση και την αναγκαιότητα της συσπείρωσης και ανάπτυξης της αντικαπιταλιστικής επαναστατικής αριστεράς, στην κατεύθυνση του μετώπου-πόλου της σε όλα τα επίπεδα. Αυτό σημαίνει πρακτικά και πολιτικά βήματα συσπείρωσης και συγκρότησης ανθρώπων στο εργατικό και συνδικαλιστικό κίνημα, σε τοπικό επίπεδο, στα μέτωπα αντιπαράθεσης με την κυρίαρχη πολιτική και την επίθεση, στο γενικό πολιτικό πεδίο. Σε όλα τα επίπεδα χρειάζεται η αυτοτελής έκφραση της εργατικής πολιτικής και του κομμουνιστικού απελευθερωτικού προτάγματος, με άξονα ανατρεπτικούς και αντικαπιταλιστικούς πολιτικούς στόχους πάλης που θα γίνουν όπλο και εργαλεία του κόσμου του αγώνα, σημαία του μαζικού λαϊκού κινήματος σε όλα τα μέτωπα και ζητήματα.
9. Το αρνητικό εκλογικό αποτέλεσμα δε σημαίνει ότι δεν υπάρχει κοινωνική και πολιτική δυσαρέσκεια εξαιτίας της όξυνσης των προβλημάτων. Θέτει όμως ερωτήματα σε σχέση με τις πολιτικές προϋποθέσεις που απαιτούνται ώστε αυτή να τροφοδοτεί ρεύματα αντικαπιταλιστικής ανατροπής και όχι αιχμαλωσία τους ακόμα και από την «ακροδεξιά». Επίσης, χρειάζεται να σημειωθεί και να αναλυθεί η τάση αποστοίχησης μεγάλου τμήματος του πληθυσμού από το εκλογικό κομματικό σύστημα, με την αποχή να αποτυπώνεται στο 40% σταθερά, ενώ στις δεύτερες εκλογές στο 50%, ποσοστό πολύ υψηλό.
Αντιλαμβανόμαστε τους συσχετισμούς-κοινωνικούς και πολιτικούς-με δυναμική και όχι στατική μορφή. Η κρίση, ο πόλεμος, οι ανταγωνισμοί και η πολιτική-κομματική κρίση εκπροσώπησης ως παγκόσμια τάση, δείχνουν ότι το σύστημα και οι δυνάμεις του μόνο σταθεροποιημένες και ακλόνητες δεν είναι. Αυτό το αντιλαμβάνονται και οι ίδιοι οι κυρίαρχοι, υιοθετώντας όλο και πιο αυταρχικά μέτρα εναντίον οποιασδήποτε αμφισβήτησης και αντίστασης. Από την ωμή καταστολή και τις διώξεις έως και τα καλπονοθευτικά συστήματα που στρεβλώνουν τις πραγματικές διαθέσεις των εργαζομένων για τις πολιτικές- ιδεολογικές τους επιλογές, ακόμα και εκλογικά. Οι ταξικοί αγώνες και κυρίως η πολιτική, πολιτιστική και θεωρητική-αξιακή αντεπίθεση των επαναστατικών και εργατικών αναγκών και ιδεών είναι που μπορεί να αλλάξει τα πράγματα στην κατεύθυνση της κατάργησης του σάπιου και δολοφονικού εκμεταλλευτικού συστήματος.
10. Η ακροδεξιά προβάλει ως απάντηση στα στρώματα που καταβυθίζονται ή απειλούνται, ως προστασία και επίκληση ενός παρελθόντος που «υπήρχε» και τώρα «απειλείται». Στα «εθνικά θέματα» η «απειλή» είναι «οι Τούρκοι με τις διεκδικήσεις τους στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο» και οι πρόσφυγες, στην «τάξη και ασφάλεια» είναι πάλι οι πρόσφυγες ή οι περιθωριοποιημένοι, στην «οικογένεια» οι αμβλώσεις ή τα ΛΟΑΤΚΙΑ, στη «θρησκεία» είναι οι μουσουλμάνοι, κ.ο.κ.
11. Αντίθετα, η αριστερά, για να είναι αριστερά, ιστορικά είναι συνδεδεμένη με μια πολιτική κατεύθυνση που ρητά αρνείται το καπιταλιστικό παρόν, όχι από θέσεις παρελθόντος, αλλά προβάλλοντας ένα μέλλον χωρίς καπιταλιστική εκμετάλλευση, πολέμους και περιβαλλοντική καταστροφή. Στην ουσία, τόσο οι καταιγιστικές πολιτικές εξελίξεις στην Ελλάδα και διεθνώς, όσο και η συζήτηση που ξεκίνησε με τα εκλογικά αποτελέσματα, δίνουν νέα διάσταση στο ρόλο της Πρωτοβουλίας για σύγχρονο Κομμουνιστικό Πρόγραμμα και Κόμμα. Οι αναζητήσεις της δικής μας προσπάθειας, είναι σε αντιπαράθεση με τον εκφυλισμό της αριστεράς σε μια πολιτική πρακτική που ξεκινάει από την αποδοχή της καπιταλιστικής τάξης πραγμάτων και παράλληλα, στο πεδίο της «κοινωνίας των πολιτών», περιορίζεται σε ευαισθησίες για τους «ευάλωτους» και εκλιπαρεί για «δικαιοσύνη για όλους». Επίσης, δεν αποτελεί απάντηση για το μέλλον η καταφυγή σε ένα «σοσιαλιστικό παρελθόν που υπήρξε», πολύ περισσότερο όταν αυτή συνδυάζεται με εμφατική απουσία πολιτικού προγράμματος ρήξης με την αστική πολιτική στον παρόν.
12. Ως Πρωτοβουλία για σύγχρονο Κομμουνιστικό Πρόγραμμα και Κόμμα, θέτουμε ως άμεση προτεραιότητά μας την ανάγκη της κομμουνιστικής προοπτικής, ως μιας συνολικής απάντησης του εργατικού κινήματος απέναντι στην καπιταλιστική βαρβαρότητα, οργανώνοντας την πάλη για την ανατροπή του καπιταλισμού. Το κεντρικό ζήτημα είναι η συγκρότηση της κομμουνιστικής πρωτοπορίας έτσι ώστε να δοθούν καύσιμα σε όλα τα πεδία: εργατικό κίνημα, αντικαπιταλιστικό πολιτικό μέτωπο και σύγχρονη κομμουνιστική οργάνωση.
13. Επιδίωξή μας είναι να επιταχύνουμε τις διαδικασίες για τη συσπείρωση κομμουνιστών και κομμουνιστριών, ώστε η πορεία προς τη διαμόρφωση κομμουνιστικού προγράμματος και τη συγκρότηση νέου κομμουνιστικού φορέα, να αφήσει τη σφραγίδα της στους ερχόμενους μήνες. Στο ίδιο διάστημα θα συμβάλουμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο στις κοινωνικές και πολιτικές μάχες (μαζί και εκλογικές αναμετρήσεις από θέσεις αντικαπιταλιστικής αριστεράς), που θα σφραγιστούν τόσο αφενός από την όξυνση του «κοινωνικού πολέμου» από μεριάς του κεφαλαίου, κυβέρνησης και ΕΕ σε βάρος της εργατικής τάξης, των ελευθεριών και του περιβάλλοντος, όσο και από την ενεργότερη εμπλοκή της χώρας στους ΝΑΤΟικούς σχεδιασμούς, στο πλαίσιο των γενικότερων πολεμικών ανταγωνισμών που τείνουν επικίνδυνα να πάρουν τη μορφή συγκρότησης δύο αντίπαλων καπιταλιστικών και ιμπεριαλιστικών πόλων.
Σε αυτές τις στοχεύσεις και προσπάθειες καλούμε τα μέλη, τους φίλους, συναγωνιστές και συναγωνίστριες της Πρωτοβουλίας, τους εργαζόμενους του αγώνα και τους νέους-εες της αναζήτησης και πάλης, να δώσουν δυναμική και ώθηση.
Μια άλλη αριστερά, μια άλλη στρατηγική προγραμματική πρόταση για τη ζωή και τον κόσμο, μια άλλη οργάνωση ικανή και αποτελεσματική, είναι τα αναγκαία όπλα αλλά και τα επείγοντα καθήκοντα που αναδεικνύονται από όλες τις εξελίξεις. Σε αυτά θα δοκιμαστούμε και με αυτά θα αναμετρηθούμε όλοι και όλες.
Ιούλιος 2023
Η πανελλαδική Γραμματεία της
Πρωτοβουλίας για σύγχρονο κομμουνιστικό πρόγραμμα και κόμμα
για ένα σύγχρονο κομμουνιστικό πρόγραμμα και κόμμα 
Σχολιάστε